ચૂંટણી પંચે કહ્યું- મતદાર યાદી બનાવવી અને બદલવી એ ફક્ત:SIR બનવું એ એક ખાસ અધિકાર, સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્દેશ અમારા કામમાં દખલગીર

ચૂંટણી પંચ (EC)એ સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક સોગંદનામું દાખલ કરીને કહ્યું કે દેશભરમાં સમયાંતરે સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવિઝન (SIR) કરવું એ તેમનો વિશેષાધિકાર છે. જો કોર્ટ આ માટે આદેશ આપે છે, તો તે અધિકારમાં દખલગીરી હશે. કોર્ટમાં દાખલ કરાયેલા પોતાના સોગંદનામામાં, કમિશને જણાવ્યું હતું કે બંધારણના અનુચ્છેદ 324 મુજબ, મતદાર યાદી તૈયાર કરવાનો અને સમયાંતરે તેમાં ફેરફાર કરવાનો અધિકાર ફક્ત ચૂંટણી પંચ (EC)નો છે. આ કામ અન્ય કોઈ સંસ્થા કે કોર્ટને આપી શકાય નહીં. ચૂંટણી પંચે કહ્યું કે અમે અમારી જવાબદારી સમજીએ છીએ અને મતદાર યાદીને પારદર્શક રાખવા માટે સતત કામ કરીએ છીએ. આ સોગંદનામું એડવોકેટ અશ્વિની કુમાર ઉપાધ્યાયની અરજી પર દાખલ કરવામાં આવ્યું હતું. અરજીમાં માગ કરવામાં આવી હતી કે ચૂંટણી પંચને ભારતમાં ખાસ કરીને ચૂંટણી પહેલાં SIR કરાવવાનો નિર્દેશ આપવો જોઈએ, જેથી દેશની રાજનીતિ અને નીતિ ફક્ત ભારતીય નાગરિકો દ્વારા જ નક્કી કરવામાં આવે. 5 જુલાઈ, 2025ના રોજ, ચૂંટણી પંચે બિહાર સિવાયના તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારીઓ (CEOs)ને એક પત્ર મોકલ્યો હતો, જેમાં તેમને 1 જાન્યુઆરી, 2026ની પાત્રતા તારીખના આધારે SIR તૈયાર કરવાનું શરૂ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. ચૂંટણી પંચે કહ્યું- મતદાર યાદીમાં ફેરફાર આપણો અધિકાર છે સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે- આધારને ઓળખના પુરાવા તરીકે ગણો 8 સપ્ટેમ્બરના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે બિહારમાં ચાલી રહેલી SIR પ્રક્રિયામાં ઓળખના પુરાવા તરીકે આધાર કાર્ડ ફરજિયાત બનાવવું જોઈએ. ચૂંટણી પંચને 9 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં આ સૂચનાનો અમલ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો. જોકે, કોર્ટે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે આધાર કાર્ડ નાગરિકતાનો પુરાવો નથી. કોર્ટે ચૂંટણી પંચને નિર્દેશ આપ્યો કે તે મતદાર યાદીમાં નામ ઉમેરતી વખતે આપવામાં આવેલા આધાર નંબરની અધિકૃતતા ચકાસી શકે છે. બિહારમાં SIR પર વિવાદ આ SIR પ્રક્રિયા 2003 પછી બિહારમાં પહેલી વાર હાથ ધરવામાં આવી રહી છે. EC કહે છે કે SIRનો હેતુ એવા લોકોના નામ મતદાર યાદીમાંથી દૂર કરવાનો છે જેઓ મૃતક છે, જેમની પાસે ડુપ્લિકેટ મતદાર કાર્ડ છે અથવા ગેરકાયદેસર સ્થળાંતર કરનારા છે. પરંતુ વિપક્ષી પક્ષોએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે આ પ્રક્રિયા દ્વારા લોકોને મતદાનના અધિકારથી વંચિત રાખવાનું કાવતરું ઘડવામાં આવ્યું છે. 24 જૂનના ચૂંટણી પંચના નોટિફિકેશન મુજબ, બિહારની અંતિમ મતદાર યાદી 30 સપ્ટેમ્બરના રોજ પ્રકાશિત કરવામાં આવશે. આ પ્રક્રિયા પછી, બિહારમાં કુલ મતદારોની સંખ્યા 7.9 કરોડથી ઘટીને 7.24 કરોડ થઈ ગઈ છે. લગભગ 65 લાખ નામો દૂર કરવામાં આવ્યા હતા.

from ઈન્ડિયા | દિવ્ય ભાસ્કર https://ift.tt/9j0nB3v